ပထမဆံုး လူမႈ႕၀န္ထမ္း အာဇာနည္အမ်ိဳးသမီးၾကီး ေဒၚဦးဇြန္း

 

ပထမဦးဆံုး လူမႈ႕၀န္ထမ္း အာဇာနည္ အမ်ိဳးသမီးၾကီး ေဒၚဦးဇြန္း (ေခၚ) သီလရွင္ၾကီး ေဒၚသုမာလာ(မင္းကြန္း)

(ေရးသူ =ေစာမံုညင္း)

မင္းကြန္း လူအုိရံုကုိ ပထမဆံုးစတင္တည္ေထာင္ခဲ့ သူမွယ မႏၱေလးျမိဳ႕မွ ေဒၚဦးဇြန္းဟူေသာ အမ်ိဳးသမီးၾကီးျဖစ္သည္ ။ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ ပဥၥမ သဂၤါယနာတင္ မင္းတုန္းမင္းၾကီးလက္ထက္၁၂၃၀ ျပည့္ ၊၀ါေခါင္လဆန္း ငါးရက္ ။ေသာၾကာေန႕တြင္ ဖြားေသာ မႏၱေလးျမိဳ႕ ေက်ာက္ေသြးတန္းရပ္မွ ပိုးကုန္သည္ၾကီး ဦးအိ ။ေဒၚမွ်င္တုိ႕ ၏ တစ္ဦးတည္းေသာ သမီးျဖစ္သည္ ။ အသက္ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္ကပင္ မိဘႏွင့္အတူ ပိုးကုန္သည္ အလုပ္ကုိ လုပ္ကုိင္လာခဲ့၏။ ၁၂၄၇ ခုႏွစ္ သီေပါမင္းပါေတာ္မူျပီး ၅ႏွစ္အၾကာတြင္ မိဘႏွစ္ပါး ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ ကြယ္လြန္သြားၾကရာ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ အပ်ိဳၾကီးဘ၀ႏွင့္ မိဘ အလုပ္ကုိ ဦးစီးလာခဲ့ရသည္ ။

ေဒၚဦးဇြန္း အသက္ ၃၀ အရြယ္တြင္ မႏၱေလးျမိဳ႕ပတၱျမားဆရာေတာ္ၾကီးအား အုတ္ေက်ာင္းေဆာက္လုပ္လႈဒါန္းခဲ့၍ ပတၱျမား အုန္ေက်ာင္းအစ္မ ေဒၚဦးဇြန္း ဟု ေခၚလာၾကသည္ ။ ၁၂၇၆ ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာင္းအစ္မၾကီး ေဒၚဦးဇြန္းသည္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရွိ တန္ခုိးၾကီးဘုရားမ်ားကုိ လွည့္လည္ဖူးေျမာ္ရင္း စေတာ့ကိတ္လမ္း ( သိမ္ျဖဴလမ္း)ရွိ ဘရင္ဂ်ီသာသနာျပဳ သီလရွင္မ်ား တည္ေဆာက္ထားေသာ လူအို ရံုသို႕ ၀င္ေရာက္ၾကည့္ရႈ႕ခဲ့ရာ ျမန္မာလူအိုၾကီးမ်ားကိုေကာင္းစြာေစာင့္ေရွာက္ ထားသည္ ကုိေတြ႕ရသည္ ။

သို႕ေသာ္ ဗုဒၶ ဘာသာထံုးစံအတုိင္း ဘုရားရွိခုိး ။ဥပုသ္သီလ ေစာင့္ျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ရဘဲ ခရစ္ယာန္ တရားမ်ားကုိသာ ၾကားနာေနရသည္ကုိေတြ႕ရသျဖင့္ မ်ားစြာ စိတ္ထိခုိက္သြားျပီး ဗုဒၵဘာသာ လူအိုရံု တည္ေထာင္လုိစိတ္ေပါက္သြားသည္ ။

ထုိ႕ေနာက္ မႏၱေေလးသို႕ ျပန္အေရာက္ တစ္ႏွစ္ခန္႕အၾကာတြင္ စစ္ကုိင္းေတာင္ရိုး မင္းကြန္းဘက္ အရိယမဂၢေခ်ာင္ ဆရာေတာ္ ဘုရားကုိ ေလွ်ာက္ထား၍ ကမာၻေက်ာ္ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းၾကီး အေရွ႕ဘက္ ဧရာ၀တီျမစ္၏ ညာမွ ဆန္တင္၍ ခုႏွစ္မိုင္အကြာ ဗဒံုမင္းလက္ထက္ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းႏွင့္ မင္းကြန္းေစတီအၾကားရွိ ကမၼ႒ာန္းေက်ာင္းေလး သံုးေက်ာင္းေဆာက္ကာ ေဒၚဦးဇြန္းႏွင့္ အေဖာ္ မိန္းကေလး ေနရန္ႏွင့္ က်န္ ႏွစ္ေက်ာင္း၌ လူအိုမ်ားေနရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္ ။

၁၂၇၈ ခုႏွစ္ဆန္းတြင္ အသက္ ၉၈ႏွစ္အရြယ္ ရွိ အဘြားအိုႏွင့္ အသက္ ၉၅ ခုႏွစ္အရြယ္ရွိ အဘုိးဆင့္ အျပင္ အသက္ ၈၅ႏွစ္ရွိ အဘြားမယ္တုိ႕ကုိ ေဒၚဦးဇြန္းထံ လာေရာက္ အပ္ႏွံၾကရာ ေဒၚဦးဇြန္းကုိယ္တိုင္ ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးေမြး၍ ဥပုသ္ေန႕မ်ား၌ သီလ ယူၾကရာေၾကာင္း ။ႏွစ္ႏွစ္ အၾကာတြင္  လူအုိ ၂၀ခန္႕ေရာက္လာျပီး ရန္ကုန္ျမိဳ႕ အိန္အန္ေတာင္ က်ားတံဆိပ္ေဆးတိုက္ ညီ အစ္ကုိႏွစ္ေယာက္ က ေဆး၀ါးမ်ားကုိ မႏၱေလးတိုက္ခြဲပိုင္ရွင္ က်ားသူေ႒းတို႕၏ ဦးေလးျဖစ္သူ ဦးဘုိးက်င္မွ တစ္ဆင့္ မင္းကြန္းလူအိုရံုသို႕ ေပးပို႔ လႈဒါန္းခဲ့ၾကေလသည္ ။

အျမိဳ႕ျမိဳ႕ အရြာရြာမွ လူအိုမ်ားလာေရာက္ပို႕လုိေၾကာင္း စာမ်ား ေရာက္ရွိလာျပန္ရာ ေဒၚဦးဇြန္းမ်ာ ေက်ာက္ေသြးတန္းရွိ ၎၏တိုက္တြင္ ပုဂၢိုလ္ငါးဦး ပါ၀င္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ လူအိုရံုအသင္းကုိ ဖြဲ႕စည္းကာ ရံုးေတာ္၌ မွတ္တမ္းတင္ထား လုိက္ၾကသည္ ။၎ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ နာယက ေဒၚဦးဇြန္း ၊က်ားေဆးတိုက္ ကုိယ္စားလွယ္ ဦးဘုိးက်င္း ၊ ဘီ-အိုင္-ေအ ဦးေမာင္ၾကီး (စာရင္းစစ္) ၊ ဦးဘက်န္း ( ေငြထိန္း) ၊ဦးလွေက်ာ္ (အတြင္းေရးမႈး) ၊ ႏွင့္ ဦးဘိုးက်င္တုိ႕ ျဖစ္ၾကသည္ ။ လူအိုရင္ကုိ ေခတ္မွီ လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ ေရမီးသြယ္ေပးသည့္အျပင္  လူအိုရံုသို႕ သြားလုိသူမ်ားအဖုိ႕ လူတစ္ရာစီးႏိုင္ေသာ ေမာ္ေတာ္ ။သေဘၤာ ကုိလည္း မႏ ၱေလးမွ မင္းကြန္းသို႕ အခမဲ့ပို႕ေပးခဲ့သည္ ။ ကၽြန္မတုိ႕ မႏ ၱေလး ေအ-ဘီ -အမ္ ေက်ာင္းေနစဥ္က မၾကာခဏ သေဘၤာႏွင့္ ေရာက္ခဲ့ၾကဖူးသည္ ။ ရွစ္ႏွစ္ၾကာေသာအခါ ရန္ပံုေငြမ်ားကလည္း တုိးလာသျဖင့္  အေဆာက္အဦးမ်ားကုိလည္း တိုးခ်ဲ႕ႏိုင္ခဲ့ သည္ ။ သထံု ၊ေပါင္းတည္ ၊ ရန္ကုန္ ႏွင္းဆီကုန္းႏွင့္ ပခုကၠဴျမိဳ႕မ်ားကလည္း လူအိုရံု လာေရာက္တည္ေဆာက္ေပးရန္ ေတာင္းပန္လာသည့္အတြက္ ေဒၚဦးဇြန္း ႏွင့္ ဦးေမာင္ၾကီး ၊ဦးဘက်န္းတို႕သည္ ၁၂၈၉ ခုႏွစ္ ၌ သထံုျမိဳ႕ ျမသပိတ္ေတာင္ေျခရင္း၌ ၎ေကာင္း ။၁၂၉၀ ခုႏွစ္တြင္ ေပါင္းတည္ ၌ ၎ ၊ ၁၂၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ ႏွင္းဆီကုန္းဘိုးဘြားရိပ္သာ လူအိုရံုကုိ၎ ၊၁၂၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ပခုကၠဴျမိဳ႕၌ ၎ တည္ေဆာက္ေပးခဲ့ေလသည္ ။

၁၂၉၀ ခုႏွစ္တြင္ ေပါင္းတည္ လူအိုရံုက အသက္ (၆၀) ျပည့္ျပီးေသာ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ လူ၀တ္ေၾကာင္မွ သီလရွင္ဘ၀သို႕ ေျပာင္းလဲကာ ေဒၚသုမာလာ ဘြဲ႕ကုိ ယူခဲ့ေလသည္ ။သို႕ရာတြင္ တိုင္းျပည္ကမူ ေဒၚဦးဇြန္းဟုသည အေခၚမ်ားခဲ့သည္။ ယခုအခါ ျဖဴး၊ေမာ္လျမိဳင္၊ မႏၱေလးေတာင္ေျခ၊ ျပည္ ၊ပုသိမ္ ႏွင့္ ေျမာင္းျမ ျမိဳ႕မ်ား၌လည္း ဘုိးဘြားရိပ္သာဖြင့္လွစ္ျပီးခဲ့ေပျပီ ။ အဘြားဦးဇြန္းႏွင့္အတူ ေစတနာ့၀န္ထမ္း အခ်ိန္ျပည့္ ကူညီ လုပ္ကုိင္လာခဲ့သူမွာ မၾကာမီမွ ကြယ္လြန္ခဲ့ေသာ ဘီအိုင္ေအ ဦးေမာင္ၾကီးပင္ ျဖစ္သည္ ။ ယခုအခါ ဆယ္သိန္းမက(ထုိေခတ္ေငြတန္ဖုိး) တန္ေသာ အေဆာက္အဦးမ်ားကုိ ျပည္သူလုထု ေစတနာရွင္မ်ား၏ အလႈေငြႏွင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့ ျပီးျဖစ္သည္ ။

၎ဘိုးဘြားရိပ္သာမ်ား၌ ေရွးက အႏုပညာမင္းသား၊မင္းသမီး  အဆိုေက်ာ္ အတီးဆရာၾကီးမ်ားလည္း ျပဳစုခံလွ်က္ေတြ႕ရသည္ ။ ေဂဟာရွိ ေ၀ယ်ာ ေ၀စၥ ျပဳလုပ္ေပးေသာ အမ်ိဳးသမီးေလးမ်ားက ေသြးရင္းသားရင္းႏွင့္မျခား ယုယေပးၾကသည္ ။မင္းကြန္း လူအုိရံုတြင္ ဘုိးဘြား (၁၆၀ ) ေက်ာ္ရွိသည္ ။ နံနက္ ကုိးနာရီ သံေခ်ာင္းေခါက္လွ်င္ အသီးသီး စားေသာက္ေဆာင္သို႕ သြားၾကရသည္။ ေလးေယာက္တစ္တြဲ ထုိင္ၾကရသည္ ။ ဘုိး တုိ႕ က အကၤ်ီအျဖဴ ၊ေယာဂီေရာင္ လံုျခည္၊ဘြား တုိ႕က အကၤ်ီ အျဖဴ ၊ေယာဂီေရာင္ ထဘီႏွင့္ အခ်ိဳ႕သီလရွင္မ်ားလည္း ရွိၾကသည္ ။ျပဳစုသူေလးမ်ားမွာ အကၤ်ီအျဖဴ ၊ ထဘီအျပာဆင္တူႏွင့္ လူအိုမ်ားကုိ တရိုတေသ ေကၽြးေမြူျပဳစုၾကသည္ ။

တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ယေန႕ ဘုိးဘြားမ်ားကုိ ကုသိုလ္ျပဳ၍ ေကၽြးေမြူသူ ေစတနာရွင္မွာ မည္သူမည္၀ါျဖစ္ေၾကာင္း ဖတ္ၾကားသြားလွ်င္ ဘုိးဘြားတို႕က ေမတၱာပို႕ေပးၾကသည္။မက်န္းမာလွ်င္ အေဆာင္သို႕လာ၍ ထမင္းပို႕ေပးၾကသည္ ။ ကုိယ္တိုင္ကုိယ္က် ထမင္းဟင္းခြံ႕ ေပးသည့္ အခါလည္းရွိသည္ ။ အုိျခင္း ၊နာျခင္းမွ မကင္းႏိုင္ေစကာမူ အ၀တ္အစား ဆင္းရဲျခင္းမွ ကင္းျငိမ္းလွ်က္ရွိၾကသည္ ။ ထုိအတြက္ မပူမပင္ ေသာက ျငိမ္းၾကရသည္ ။

ေဒၚဦးဇြန္းသည္ အသက္ ၇၆ ႏွစ္မွ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္ ၊ေမလ ၁၁ရက္ ၊၁၃၀၆ ခုႏွစ္တြင္ မင္းကြန္းလူအုိရံု၌ပင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည့္ေနာက္ ဦးေမာင္ၾကီးႏွင့္ လူအိုရ့ု အဖြဲ႕၀င္ လူၾကီးမ်ားက ဆက္လက္ ေစာင့္ေရွာက္၍ ေစတနာရွင္မ်ားႏွင့္ အစိုးရ လူမႈ႕၀န္ထမ္းဌာန၏ အကူအညီျဖင့္ တုိးတက္လာခဲ့ရာ ဘိုးဘြား (၃၀၀ ) အထိ လက္ခံႏိုင္ခဲ့သည္ ။ဦးေမာင္ၾကီး ထုတ္ေ၀ေသာ ျမန္မာ့ဦးဇြန္း ဂ်ာနယ္ ဟူ၍ပင္ ရွိခဲ့ရာ ေဒၚဦးဇြန္းအမည္ ကုိ ရည္ရြယ္ ခဲ့ ေလသလား မသိပါ။

၁၉၆၅ ခုႏွစ္ ၊ဇန္န၀ါရီလ ၁၁ရက္တြင္ မင္းကြန္း ဗုဒၶဘာသာ လူအုိရံုသည္ ႏွစ္ (၅၀) ျပည့္သျဖင့္ ေရႊရတု သဘင္ က်င္းပခဲ့သည္ ။ နာယက ဆရာေတာ္မ်ား ၊ အမႈ႕ေဆာင္ လူၾကီးမ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုက စိန္ရတုသဘင္ က်င္းပရန္ ၾကိဳးပမ္းလွ်က္ရွိၾကသည္ ။

လူမႈ႕၀န္ထမ္းဌာနမွလည္း ႏွစ္စဥ္ ဆန္ ၊အ၀တ္အစား ၊အလႈေငြမ်ား ေပးပို႕လႈဒါနးခဲ့သည္ ။ရပ္နီး ရပ္ေ၀း ေစတနာရွင္မ်ားကလည္း လႈဒါန္းၾက၍ တစ္ေန႕စာ (၃၀၀) (ထုိေခတ္ေငြ) က်ပ္ႏႈန္းျဖင့္ လႈဒါန္းလ်က္ရွိခဲ့စည္ ။မင္းကြန္း လူအုိရံုသည္ စည္းစနစ္က်န၍ ျပဳစုမႈ႕ေကာင္းျခင္းော႕ာင့္ တုိးတက္ခဲ့သည္ ။ဘုိးဘြားတုိ႕ က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆးေပးခန္းႏွင့္ အျမဲတမ္းဆရာမေလးႏွစ္ဦး ။အလွည့္က် ဆရာ၀န္ႏွင့္ ျမန္မာသမားေတာ္မ်ားလည္း လာေရာက္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကသည္။

အသက္ ၉၀ ေက်ာ္ ဘုိးဘြားမ်ားမွာ မာမာခ်ာခ်ာႏွင့္ ေအးျငိမ္းစြာ ပုတီးစိပ္၍ ေနႏိုင္ၾကျခင္းမွာ အမ်ိဳးသမီး အာဇာနည္ ေစတနာရွင္ၾကီး ေဒၚဦးဇြန္း ၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ ။ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေကၽြးေမြးေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ေသာ ထုိပုဂၢိဳလ္ၾကီးအား ဂုဏ္ျပဳသည့္ အေနျဖင့္ မင္းကြန္းႏွင့္ ေပါင္းတည္ လူအုိရံုေရွ႕တြင္ ေၾကးသြန္းရုပ္တု လုပ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ ၾကဖူးသည္။ (ေပါင္းတည္တြင္ ယေန႕ေခတ္၌ ေၾကးသြန္းရုပ္ ရွိေနပါျပီ ) စင္စစ္ လူအိုရံုတိုင္း ၌ ထားရွိသင့္ေပသည္ ။

ဘုိးေတာ္ဦး၀ိုင္း၏ ေကာင္မႈ႕ေတာ္ျဖစ္ေသာ ဘုရားၾကီး ေျခေသၤ့ၾကီးႏွင့္ ေခါင္းေလာင္းၾကီးတို႕မွာ ႏွစ္ေပါင္းၾကာေညာင္းခဲ့ေပျပီ ။ သို႕ေသာ္ ဘိုးဘြားလူအိုရံုေဂဟာၾကီးကား သစ္ျမဲသစ္လွ်က္ ရွိေနသည္ ။ျမန္မာထဲမွ ပထမဦးဆံုး လူမႈ႕၀န္ထမ္းလုပ္ငန္းကုိ မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးခဲ့သူ  အာဇာနည္ အမ်ိဳးသမီးၾကီး ေဒၚဦးဇြန္းအား ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း က မွတ္တမ္းတင္ၾကရပါမည္ ။        ။

                                                                                                                     ေစာမံုညင္း